Sanvaadlekhan in Marathi | संवाद लेखन मराठी

दोन किंवा अधिक व्यक्ती एकत्र आल्या, की त्यांच्यामध्ये जे बोलणे किंवा भाषण होते त्याला ‘संभाषण’ असे म्हणतात. दोन माणसे सहज भेटली म्हणजे ती एकमेकांशी बोलतात. त्यांच्या बोलण्याला विशिष्ट असा विषय नसतो. एकमेकांचे कुशल विचारण्यापासून तो हवी असलेली माहिती विचारीपर्यंतचे विविध विषय त्यात येऊन जातात; पण एखाद्या निश्चित विषयावर जे संभाषण चालते त्याला ‘संवाद’ असे म्हणतात. अशा प्रकारचे संभाषण लिहून दाखविणे त्याला ‘संवादलेखन’ असे म्हणतात. संवादलेखनातं संभाषणाचे सारे गुणविशेष आढळून येतात. निबंधलेखनात मुद्देसूद विचारांची मांडणी असते; पण संभाषण ज्यावेळी चालते, त्यावेळी विशिष्ट क्रम आपण पाहात नाही. जो विचार ज्या क्रमाने सुचतो तसा तो आपण मांडतो. हे करताना भाषेत आपले विचार, त्यांना मिळणारी पृष्टी किंवा विरोध, विनोद, उपहास, टोमणे येतातच. त्यामुळे संवादलेखनाला अधिक जिवंतपणा येतो.

संवाद लेखन या घटकाचे प्रमुख उद्दिष्ट विद्यार्थ्यांना सुसंवादी बनवणे. ‘संवाद कौशल्य‘ हा प्रभावी व्यक्तिमत्त्वाचा अपरिहार्य पैलू आहे. उत्कृष्ट संवाद साधणारी व्यक्ती त्यांच्या कार्यक्षेत्रात स्वतःचे वेगळेपण सिद्ध करते. विशिष्ट विषयावर व्यक्त केलेली मतमतांतरे, त्याविषयावरचे चिंतन व विषयानुरूप सुसंगत असे संभाषण म्हणजे संवाद होय.

वाचा: अहमदनगर न्यूज 

आजोबा :  बरेच दिवस झाले चेन्नईला येऊन! मला मुंबईला गेलं पाहिजे.

शिवानी  : आजोबा ‘तुम्ही खूप दिवस राहणार आहे’, असं म्हणाला होतात.

आजोबा : अग दिवसभर एकटा असतो घरात. इथे मराठी वर्तमानपत्रसुद्धा मिळत नाही. मी वेळ कसा घालवणार ?

शिवानी :  एवढंच ना आजोबा! तुम्हांला रोज मराठी वर्तमानपत्र वाचायला मिळेल, मी व्यवस्था करते.

आजोबा : ते कसं काय शक्य आहे बुवा ?

शिवानी : आजोबा, हे संगणकाचे युग आहे. नेटवरून काही सेकंदातच जगातील कोणतीही गोष्ट आपण घरबसल्या उपलब्ध करून घेऊ शकतो. आता जगात अशक्य असं काहीच राहिलं नाही.

आजोबा : पोरी, हे सगळं मी ऐकलंय खरं….

शिवानी : आजोबा, मी नेट सुरू केलंय. कोणतं वर्तमानपत्र वाचायचंय तुम्हांला?

आजोबा : ‘सर्वकाळ’.
शिवानी : थांबा हं, मी आता ही अक्षरे संगणकावर टाईप करते.

आजोबा : अरे व्वा! सगळी पाने दिसायला लागली की इथे… सगळ्या बातम्या वाचतो आता!

शिवानी : आजोबा, तुम्ही आता तुमच्या मित्रांना ई-मेल पण करू शकता.

आजोबा : खरंच पोरी, संगणकाचा महिमा अगाध आहे. या संगणकाने संपूर्ण जगालाच एकदम जवळ आणलंय!